تاسیسات نوین | دوره آموزش و طراحی تاسیسات مکانیکی ساختمان شامل نرم افزار تاسیسات، کتابهای تاسیسات و مقالات آموزشی در بسیاری از سیستمهای هوایی، بعد از انجام محاسبات و برآورد بارهای سرمایی و گرمایی به عاملی نیاز داریم که بتواند هوای گرم و یا سرد شده را به فضای مورد نظر انتقال دهد. برای این منظور در صنعت تاسیسات از کانال کشی استفاده میشود که دارای اشکال و متریال متفاوت هستند و هر دوی این عوامل اثر شگرفی در قیمت تمام شده سیستم دارند، بهمین دلیل بایستی که طراحی کانال بدرستی انجام گیرد.
مبحث کانال کشی
عملیات نصب، از موارد مهم دیگری است که اگر ضعیف انجام شود سبب پایین آمدن راندمان سیستم، افزایش نشتی و بالا رفتن هزینه های پروژه میگردد.
پارامتر مهم دیگر در این مبحث، صحیح سایز کردن کانال میباشد. بدین معنا که نه آنقدر بزرگ سایز کنیم که هزینه ها افزایش یابد و حجم هوادهی مناسبی به فضا نرسد و نه اینکه آنقدر کوچک سایز کنیم که سیستم با مشکل تولید نویز و صدا مواجه شود (مبحث کانال کشی).
براساس مطالب گفته شده در بالا، هدف از ارائه این مطالب برای طراحی کانال را بر اصول زیر قرار می دهیم
- انتقال سی اف ام طراحی
- بررسی نویز (سطح صدای NC)
- افت فشار مناسب
سه پارامتر بالا جزو مهمترین فاکتورهای طراحی کانال هستند که در مثال ها آنها را بررسی خواهیم کرد. امروزه در صنعت تاسیسات، کانالها در 3 دسته کلی تقسیم بندی میشوند
- کانال مستطیلی
- کانال مدور یا گرد
- کانال بیضی یا OVAL
اجزای سیستم کانال کشی
کانالها از هر نوع و متریالی که باشند وظیفه انتقال حجم معینی از هوا را از منبع اصلی به فضاهای مورد نظر بر عهده دارند. بر این اساس در اکثر سیستم های روتین بخشهای زیر دیده میشود(مبحث کانال کشی).
- کانال رفت برای انتقال هوای ساپلای
- کانال برگشت برای برگرداندن هوای رفت به سیستم
- دریچه ها و دیفیوزرها برای انتشار هوای ساپلای در فضای مورد نظر (انواع دریچه ها کامل توضیح داده خواهد شد)
- دریچه ها و گریل ها برای برگرداندن هوای به دستگاه (انواع دریچه ها کامل توضیح داده خواهد شد)
- بالانسینگ دمپرها جهت بالانس کردن شاخه های مختلف
کلاس بندی کانال کشی
دسته بندی کانالها براساس 2 پارامتر اصلی یعنی فشار و سرعت انجام میشود. دسته بندی های متفاوت را بیان خواهیم کرد و سپس نتیجه گیری کلی برای طراحی کانال خواهیم داشت که چطور باید عمل کنیم (مبحث کانال کشی).
دسته بندی کانال کشی براساس سرعت
این دسته بندی شامل 3 بند زیر است که بطور مستقیم با ایجاد نویز و وایبرشن در کانال ارتباط دارد.
- طراحی کانال براساس سرعت پایین : در این حالت ماکزیمم سرعت در کانال 1500 فوت بر دقیقه در نظر گرفته میشود.
- طراحی کانال براساس سرعت متوسط : در این حالت سرعت در کانال بین 1500 تا 2500 فوت بر دقیقه در نظر گرفته میشود.
- طراحی کانال براساس سرعت بالا : در این حالت سرعت در کانال بین 2500 تا 3500 فوت بر دقیقه در نظر گرفته میشود.
طراحی کانال براساس سرعت پایین، در اکثر پروژه های مسکونی و تجاری انجام میشود و براین اساس ابعاد کانال بزرگتر بوده و امکان تولید نویز کم میشود. بین حالتهای بالا، سیستمهای دارای سرعت پایینتر دارای راندمان انرژی بالاتری نیز هستند. ازطرفی با توجه به افزایش پیدا کردن سایز کانال، هزینه آنها نیز بیشتر میشود. جدول زیر اعداد پیشنهادی برای سیستم سرعت پایین را نشان میدهد (مبحث کانال کشی).
دسته بندی براساس فشار
این دسته بندی شامل 3 بند زیر است که بطور مستقیم با استحکام کانال و نشتی کانال ارتباط دارد.
توجه
منظور از اعداد فشار ارائه شده در اینجا، فشار کل سیستم است که شامل تمام افت فشارهای داخلی و خارجی سیستم است (محاسبه افت ها در مبحث محاسبه فن هواساز شرح داده شد):
- فشار پایین (کلاس یک): فشار کل تا 4 اینچ ستون آب
- فشار متوسط (کلاس دوم): فشار کل بین 4 تا 6 اینچ ستون آب
- فشار بالا (کلاس سوم): فشار کل بین 6 تا 12 اینچ ستون آب
نتیجه گیری کلی برای طراحی کانال کشی
طراحی سیستم فشار پایین
سیستمهای حجم ثابتی که در دنیا کار میشوند، فشار پایین محسوب میشوند و یا به آنها LOW PRESSURE گفته میشود. این طراحی بر 3 اصل زیراستوار است که بایستی چک شوند (مبحث کانال کشی).
- افت فشار کانال 0.08 تا 0.1 اینچ ستون آب
- ماکزیمم سرعت 1500 FPM
- بررسی سطح صدا (NC)
براین اساس اکثر سیستمهایی که در ایران کار میشود چون حجم ثابت هستند، بایستی براساس سیستم LOW PRESSURE سایز شوند. توضیحات بیشتر را با مثال بیان خواهیم کرد.
طراحی سیستم فشار متوسط
سیستمهای حجم متغیری که در دنیا کار میشوند، فشار متوسط محسوب میشوند و یا به آنها MEDIUM PRESSURE گفته میشود. این طراحی بر 3 اصل زیراستوار است که بایستی چک شوند.
- افت فشار کانال 0.25 اینچ ستون آب
- سرعت بین 1500 تا 2500 فوت بر دقیقه
- بررسی سطح صدا (NC)
جنس کانال یکی از فاکتورهایی است که میتواند بر cfm عبوری اثر بگذارد، لذا بایستی ضریب تصحیح کانال براساس متریال مربوطه محاسبه شود.
جنس کانال
کاربری پروژه و قیمت تمام شده، دو عامل بسیارمهم در انتخاب متریال کانال بشمار میروند. در حالت کلی دسته بندی متریال یا جنس کانال به 2 بند تقسیم میشود.
- کانال هالی فلزی
- کانال هالی غیر فلزی
کانال های فلزی
دارای استفاده گسترده تر در صنعت HVAC هستند، و معمولا با متریال گالوانیزه، آلومینیوم و استیل مورد استفاده قرارمیگیرند. متریالی که برای انواع کانال استفاده میشود با توجه به نوع کاربری و استفاده متفاوت است برای مثال در استخرها بدلیل اثرات خورندگی کلر و رطوبت، از کانالهای فایبرگلاس و کامپوزیتی BLUE DUCT استفاده میشود (مبحث کانال کشی). یا بعنوان مثالی دیگر، در بخش طراحی آشپزخانه های صنعتی اشاره کردیم که جنس کانالهای اگزازست برای DISHWASHER بایستی الزاما stainless steel باشد و یا برای کانال اگزازست چربی، متریال مورد تایید ورق سیاه جوشی است.
اکثر کانالهایی که در صنعت HVAC برای پروژه های مسکونی و تجاری استفاده میشود از ورق گالوانیزه هستند. ورق گالوانیزه در کاربری هایی که سیال خورندگی ایجاد میکند و یا دما بیشتر از 400 درجه فارنهایت است نمیتواند مورد استفاده قرار گیرد (مبحث کانال کشی).
ورق های سیاه جوشی
برای دما های بالاتر مانند دودکش ها و کانالهای اگزازستِ چربی آشپزخانه های صنعتی مورد استفاده هستند. قابلیت جوشکاری، عدم تخلل، در دسترس بودن و استحکام بالا از محاسن این متریال برای کانال هاست. از معایب این کانال میتوان به وزن بالا و عدم مقاومت در برابر خوردگی اشاره کرد.
ورق های با متریال آلومینیوم
اکثرا برای پروژه های با کاربریهای CLEAN ROOM، آرایشی بهداشتی و اگزازست های خاص استفاده میشوند. از محاسن این کانال، میتوان به سبکی و مقاومت در محیطهای خورنده مرطوب و از معایب آن میتوان به قیمت بالا، انبساط طولی و عدم استحکام بالا اشاره کرد (مبحث کانال کشی).
ورقهای stainless steel
برای پروژه های با کاربری اگزازست تر آشپزخانه و FUME HOOD ها در آزمایشگاه ها و بیمارستانها کاربرد دارد. از محاسن این کانال، میتوان به مقاومت در محیط های خورنده مرطوب و شیمیایی و از معایب آن میتوان به قیمت بالا و سختی کار ورق کاری اشاره کرد.
کانالهای غیر فلزی براساس نوع کاربری بشکل زیر دسته بندی میگردند
کانالهای فایبرگلاس FRP
این متریال در کانال اگزازست مواد شیمیایی، اگزازست تهویه گازهای صنعتی و کانالهای UNDER GROUND است که زیر خاک دفن میشوند. از محدودیتهایی که برای این کانال وجود دارد میتوان به این مهم اشاره کرد که ابتدا بایستی استاندارد مربوطه به شهر و یا کشور مورد نظر برای استفاده از این متریال بررسی گردد (مبحث کانال کشی). همچنین محدودیتهایی از قبیل وزن، هزینه و ترد بودن نیز وجود دارد. از محاسن این نوع کانالها میتوان به آب بند بودن آنها در حین تولید اشاره کرد ونیز مشکل نویز و صدا در این کانالها وجود ندارد. همچنین مقامت بالایی در برابر خوردگی در این نوع متریال وجود دارد.
کانالهای PVC
این متریال نیز بمانند FRP در کانال اگزازست مواد شیمیایی و کانالهای UNDER GROUND که زیر خاک دفن میشوند، کاربرد دارد. مقاومت در برابر خوردگی، وزن پایین و راحتی شکلدهی در تولید از محاسن این متریال در کانالها میباشد. از محدودیتها میتوان به هزینه و بررسی استانداردهای مربوطه برای استفاده از این متریال اشاره کرد(مبحث کانال کشی).
کانالهای PVS
این متریال برای استفاده در کانالهای UNDERGROUND و محیطهای خورنده رطوبتی استفاده میشود. مقاومت در برابر خوردگی، وزن پایین و استحکام از محاسن آن میباشد (مبحث کانال کشی). ماکزیمم دما برای این متریال 250 درجه فارنهایت است و بررسی استانداردهای مربوطه برای استفاده از این متریال بایستی انجام شود.
پر محتوی می باشد
تشکر جناب مهندس
بسیار مفید و عالی
با تشکر از شما مهندس عزیز
عااااااااااالی.
واقعا ممنون مهندس ژیانی عزیز
ممنون از همراهیتون