تاسیسات نوین | دوره آموزش و طراحی تاسیسات مکانیکی ساختمان شامل نرم افزار تاسیسات، کتابهای تاسیسات و مقالات آموزشی در این جلسه نحوه کارکرد سیستم آتش نشانی Pre-Action و Deluge را بررسی خواهیم کرد و نیز 3 پارامتر مهم در محاسبات اسپرینکلرها را توضیح خواهیم داد.
سیستم آتش نشانی Pre-Action
از این سیستم در مکانهایی استفاده میشود که خسارت ناشی از آب در آن مکان بسیار بالاست مانند کتابخانه ها، مخزن اسناد و موزه ها. در این سیستم آب پشت اسپرینکلرها وجود ندارد و در عوض به 2 عامل محرک نیاز است. این سیستم به 2 صورت UNSUPERVISED (هوا با فشار اتمسفر) و SUPERVISED (هوا با فشار 0.7 بار یا 10 PSI) طراحی میشود. این سیستم در 3 حالت مور استفاده قرار میگیرد.
1- NON INTERLOCK : این سیستم دارای فشار هوای حدود 10PSI در پشت اسپرینکلرهاست. شیر کنترلی این سیستم دریکی از 2 حالت باز خواهد شد. یا فرمانی از سیستم اعلام حریق به سیستم کنترلی برسد و یا خود اسپرینکلر در برابر حرارت باز کند مانند سیستم خشک (حباب بترکد).
2- SINGLE INTERLOCK : این سیستم دارای بیشترین کاربرد در نوع PREACTION در ساختمان هاست. در اینحالت تنها با دریافت یک سیگنال اکتریکی یا پنیوماتیکی از سسیستم اعلام حریق (دتکتورها)، سسیستم کنترلی، فرمان به خارج شدن گاز داخل لوله را داده و سیستم تبدیل به سیستم تر میشود. اما آبی خارج نمیشود تا مادامی که حباب اسپرینکلر در آن منطقه، شروع به شکسته شدن کند. هوا با فشار جو در این سیستم موجود است.
3- DOUBLE INTERLOCK: از این سیستم برای جاهایی که خسارت ناشی از خروج آب، بسیار بالاست استفاده میشود و خروج آب از اسپرینکلر منوط به ایجاد 2 اتفاق است. اول پیامی از دستگاه اعلام حریق به سیستم کنترلی برسد و دوم، یکی از اسپرینکلر باز کند (حباب آن بترکد). در این حالت شیر کنترلی باز شده و آب وارد لوله ها میگردد و از اسپرینکلر مورد نظر خارج میشود.
سیستم سیلابی deluge
این سیستم بسیار مشابه سیستم pre-action است تنها با این تفاوت که اسپرینکلرها کاملا باز هستند و لوله ها توسط هوای فشرده پر نشده اند (فشار اتمسفر کافی است). سیستم سیلابی از طریق یک ولو deluge متصل به تغذیه آب است و این شیر با دریافت آلارمی از سیستم اعلام حریق (دتکتورها) باز می شود و چون اسپرینکلرها باز هستند، لذا آب وارد تمام خروجی ها میگردد. از این سیستم در فضاهایی که با سطح خطر بالا هستند مانند نیروگاه ها، فرودگاه ها و مکان های ذخیره مواد شیمیایی استفاده میشود. به بیان دیگر، از این سیستم در فضاهایی که سرعت مقابله با آتش بسیار اهمیت دارد استفاده می شود.
فیلم عملکرد اسپرینکلر خشک
فیلم عملکرد اسپرینکلر Pre-Action
فیلم عملکرد اسپرینکلر سیلابی
3 پارامتر مهم در محاسبات اسپرینکلرها و به طورکلی در سیستم آتش نشانی
- آب تغذیه
- نوع سطح خطر
- کاربری ساختمان
آب تغذیه سیستم با 3 پارامتر زیر مشخص می شود
- فشار استاتیک : فشار درسترس بدون جریان داشتن آب
- فشار residual : فشار درسترس با جریان داشتن آب
- حجم آب : مقدار gpm موجود در سیستم
نوع سطح خطر ساختمان که قبلا توضیح داده شده است
- Light
- Ordinary 1
- Ordinary 2
- Extra 1
- Extra 2
پس از تعیین سطح خطر، بایستی Design Criteria برای هر فضا مشخص است که شامل:
- دانسیته آب : مقدار GPM بر سطحی است که توسط اسپرینکلر پوشش داده می شود ( فوت مربع). طبق جدول زیر تعیین میگردد
- سطح پوشش توسط هر اسپرینکلر که طبق جدول زیر تعیین می شود. همانطور که مشخص است هرچه سطح خطر بالاتر رود، سطح پوشش هم کوچکتر میگردد
- فضای بین اسپرینکلرها که مطابق جدول زیر تعیین میگردد
- REMOTE AREA : این سطحی است که توسط محاسبات هیدرولیکی مشخص می شود که اگر تمام اسپرینکلرها باز باشند، حجم آب و فشار آب برای فضای مورد نظر کافی خواهد بود. مینیمم این سطح توسط جدول زیر تعیین میگردد
برای مثال 3 سطح خطر شامل سبک، معمولی شماره 1 و زیاد شماره 1 را از لحاظ جانمایی اسپرینکلرها، تعداد و حجم آب بررسی میکنیم
توجه
- این محاسبه براساس NFPA-13 است. در برخی از آیین نامه هایی که در داخل کشور استفاده می شود، مینیمم دبی هر اسپرینکلر 20 GPM در نظر گرفته می شود.
- محاسبه دقیق دبی سیستم، تعداد کل اسپرینکلرها و تعداد اسپرینکلرهای باز را در انتها با مثال هیدرولیکی محاسبه خواهیم کرد.
- در مثال EXTRA 1، استفاده از 3 اسپرینکلر نیز صحیح است و دبی اتاق همان 6 GPM خواهد شد.
مطلب سوم اثرگذار در محاسبات، نوع کاربری ساختمان است
- فضاهای با سقف شیبدار: در این فضاها با توجه به افزایش زمان عملکرد اسپرینکلرها، بایستی 30% به مینیمم سطح REMOTE که قبلا توضیح داده شده، اضافه کرد. یعنی مبنای محاسبات 1500 فوت مربع نبوده و 1950 فوت مربع است.
- فضاهای تهویه نشده: در این شرایط بایستی از نوع سیستم خشک استفاده کرد. در این فضاها نیز با توجه به افزایش زمان عملکرد اسپرینکلرها، بایستی 30% به مینیمم سطح REMOTE که قبلا توضیح داده شده، اضافه کرد. یعنی مبنای محاسبات 1500 فوت مربع نبوده و 1950 فوت مربع است.
- فضای با سقف شیبدار و تهویه نشده: در این فضاها بایستی ضریب 30% را 2 بار اعمال کنیم. یعنی مینیمم سطح REMOTE برابر 2535 فوت مربع خواهد شد.
1500+1500(30%)=1950 (SF)
1950 +1950 (30%)=2535 (SF)
منظور از SF همان فوت مربع است.
بسیا آموزند و مفید بود متشکرم