تاسیسات نوین | دوره آموزش و طراحی تاسیسات مکانیکی ساختمان شامل نرم افزار تاسیسات، کتابهای تاسیسات و مقالات آموزشی طی این جلسه و جلسه آینده به مطالب بسیار مهمی در خصوص ضربه قوچ اشاره خواهیم کرد. ضربه قوچ یا WATER HAMMER بعنوان یک پدیده نامطلوب در تمامی سیستم های آبرسانی، هیدرونیک و بخار دیده میشود و پیامدهای خاص خود را دارد که بایستی رفع گردد.
در سیستمهای بخار و هیدرونیک براساس استفاده از بخار خشک و عدم استفاده ازاتصلات 3 راهی و خیلی موارد دیگر میتوان این مهم را تا حد زیادی کاهش داد. اما در سیستم های آبرسانی، و مهم تر از همه در برجها، از تجهیزی بنام WATER HAMMER ARRESTOR جهت جذب ضربه استفاده میشود که به توضیحات آن، شرایط انتخاب ومثالهای آن اشاره می کنیم.
ضربه قوچ چیست؟
ابن ضربه عبارت است از افزایش فشار سیال در حال حرکت پس از توقف یا تغییر مسیر ناگهانی. این افزایش فشار معمولاً هنگامی رخ می‌دهد که شیری در مسیر حرکت ناگهان بسته میشود.
این فشار خود را به صورت انرژی جنبشی نشان داده و طبق رابطه زیر بیان می گردد
با توجه به اینکه انرژی جنبشی بالا قابل محاسبه است، می توان آن مقدار فشار افزایش یافته سیستم را محاسبه نمود. این رابطه در سیستم انگلیسی است.
در لوله هایی که پایه پلاستیکی دارند مانند لوله های PVC-CPVC و یا PEX، با توجه به مدول الاستیسیته پایین تر نسبت به لوله های فولادی و مسی، ضربه قوچ پایین تر است اما موجود دارد.
تجهیزات زیر در سیستم های آبرسانی تحت اثر ضربه، براحتی آسیب شدیدی می بینند.
- واتر هیتر و بویلرها
- شیرهای SAFETY (T&P VALVE) روی بویلر
- شیرهای کاهنده فشار (PRV VALVE)
- شیرهای BACKFLOW در ورودی آب ساختمان
- شیرهای برداشت
- شیرهای سلنوئیدی
- اتصالات
- هنگرها – آویزها
اما راه حل چیست ؟
به غیر از موارد پایه ای که مهندس طراح در نظر میگیرد، از تجهیز water hammer arrester استفاده می شود. نحوه کارکرد تجهیز نیز در شکل زیر به وضوح آورده شده است.
تجهیز مورد نظر تحت استاندارد آمریکایی ASSE 1010 تولید و تست می شود. در جلسه آینده به شرایط نصب و سایز کردن این تجهیز با مثالهای کاربردی اشاره خواهیم کرد.
بسیارعالی
ممنون از اموزشهای عالی شما
تشکر مهندس جان
آموزند ومفید بود .
تشکر از شما.
بسیار کامل و عالی