بازدید: 42070 بازدید

طی این جلسه و جلسه آینده به مطالب بسیار مهمی در خصوص ضربه قوچ اشاره خواهیم کرد. ضربه قوچ یا WATER HAMMER بعنوان یک پدیده نامطلوب در تمامی سیستم های آبرسانی، هیدرونیک و بخار دیده میشود و پیامدهای خاص خود را دارد که بایستی رفع گردد.

در سیستمهای بخار و هیدرونیک براساس استفاده از بخار خشک و عدم استفاده ازاتصلات 3 راهی و خیلی موارد دیگر میتوان این مهم را تا حد زیادی کاهش داد. اما در سیستم های آبرسانی، و مهم تر از همه در برجها، از تجهیزی بنام WATER HAMMER ARRESTOR جهت جذب ضربه استفاده میشود که به توضیحات آن، شرایط انتخاب ومثالهای آن اشاره می کنیم.

ضربه قوچ چیست؟

ابن ضربه عبارت است از افزایش فشار سیال در حال حرکت پس از توقف یا تغییر مسیر ناگهانی. این افزایش فشار معمولاً هنگامی رخ می‌دهد که شیری در مسیر حرکت ناگهان بسته می‌شود.

ham 1 1 - ضربه قوچ 1

این فشار خود را به صورت انرژی جنبشی نشان داده و طبق رابطه زیر بیان می گردد

ham 1 2 - ضربه قوچ 1

با توجه به اینکه انرژی جنبشی بالا قابل محاسبه است، می توان آن مقدار فشار افزایش یافته سیستم را محاسبه نمود. این رابطه در سیستم انگلیسی است.

ham 1 3 - ضربه قوچ 1

در لوله هایی که پایه پلاستیکی دارند مانند لوله های PVC-CPVC و یا PEX، با توجه به مدول الاستیسیته پایین تر نسبت به لوله های فولادی و مسی، ضربه قوچ پایین تر است اما موجود دارد.

تجهیزات زیر در سیستم های آبرسانی تحت اثر ضربه، براحتی آسیب شدیدی می بینند.

  • واتر هیتر و بویلرها

ham 1 4 - ضربه قوچ 1

  • شیرهای SAFETY (T&P VALVE) روی بویلر

 

ham 1 5 - ضربه قوچ 1

  • شیرهای کاهنده فشار (PRV VALVE)

 

ham 1 6 - ضربه قوچ 1

  • شیرهای BACKFLOW در ورودی آب ساختمان

 

ham 1 7 - ضربه قوچ 1

  • شیرهای برداشت
  • شیرهای سلنوئیدی
  • اتصالات
  • هنگرها – آویزها

  اما راه حل چیست ؟

به غیر از موارد پایه ای که مهندس طراح در نظر میگیرد، از تجهیز water hammer arrester استفاده می شود. نحوه کارکرد تجهیز نیز در شکل زیر به وضوح آورده شده است. 

ham 1 8 - ضربه قوچ 1

تجهیز مورد نظر تحت استاندارد آمریکایی ASSE 1010 تولید و تست می شود. در جلسه آینده به شرایط نصب و سایز کردن این تجهیز با مثالهای کاربردی اشاره خواهیم کرد.

برای دسترسی کامل به آموزش های این بخش کلیک کنید